گیربکس CVT همانند سایر انواع گیربکس‌ها می‌تواند با مشکلاتی روبرو شود و بنابراین آگاهی از علائم خرابی آن امری ضروری خواهد بود. در این مقاله آموزشی مشکلات و راه حل رفع مشکلات آن را بررسی میکنیم.
با افزایش ترافیک شهری و نیاز خریداران به خودروهایی راحت‌تر تولید گیربکس‌های اتوماتیک در دستور کار خودروسازان قرار گرفت. با حذف پدال کلاچ در خودروهای اتوماتیک امر رانندگی ساده‌تر شد و امروزه خریداران بیشتری به دنبال خرید خودروهایی با گیربکس‌های اتوماتیک هستند. گیربکس‌های اتوماتیک انواع گوناگونی دارند که یکی از آن‌ها گیربکس CVT است و اگرچه این نوع گیربکس مزایای زیادی دارد اما می‌تواند با مشکلاتی مواجه شود و بنابراین مالکان باید از علائم خرابی گیربکس CVT آگاه باشند تا گرفتار هزینه‌های تعمیرات گزاف بعدی نشوند
اما قبل از آنکه به بررسی این نوع گیربکس بپردازیم می‌خواهیم آشنایی مختصری با خود گیربکس CVT و طرز کار آن داشته باشیم. گیربکس ضریب متغیر با به اختصار CVT فاقد دنده‌های مرسوم بوده و بجای آن از پولی‌هایی استفاده می‌کند که توسط تسمه‌های آهنی قوی به یکدیگر متصل شده‌اند. بجای استفاده از چرخ‌دنده‌های سنتی در گیربکس که می‌توانند نسبت‌های دنده معینی را ایجاد کنند، گیربکس CVT بدون هیچ‌گونه دنده‌ی فیزیکی کار می‌کند. این نوع گیربکس بجای چرخ‌دنده از سیستم تسمه و پولی که شکل آن بسته به قدرت متغیر است سود می‌برد. از نظر فنی تعداد نسبت‌های دنده‌ی گیربکس CVT بی‌نهایت است.
نمونه‌های اولیه گیربکس CVT مشکلاتی در زمینه احساس ناخوشایند حرکت و صدای زیاد پیشرانه داشت چراکه این گیربکس برای شتاب گیری های سنگین نیازمند بالا بردن دور پیشرانه و نگه داشتن آن در همان محدوده‌هاست. اخیراً گیربکس‌های CVT دارای احساس تعویض دنده گیربکس‌های سنتی هستند تا مشتریان احساس بهتری دراین‌باره داشته باشند. CVT ها بسیار بهتر از آن چیزی هستند که شما فکر می‌کنید اما هنوز هم جای کار زیادی دارند. از جمله نقاط قوت گیربکس‌های CVT می‌توان به مواردی همچون تحویل قدرت بهینه، مزیت‌های اقتصادی همچون کاهش مصرف سوخت، ساختار کلی ساده‌تر، وزن کمتر، تعویض دنده نرم‌تر اشاره کرد.
البته این نوع گیربکس‌ها علیرغم مزیت‌هایی که دارند در برخی موارد کاستی‌هایی را نشان می‌دهند. برای مثال نمونه‌های اولیه مشکلاتی در زمینه قابلیت اطمینان داشتند و از طرف دیگر نبود دنده‌های سنتی باعث می‌شود مالک فکر کند شاید CVT عملکرد درستی ندارد و از این بابت نگران باشد. همچنین گاهی اوقات گیربکس‌های CVT باعث ایجاد سر و صدای زیادی در پیشرانه می‌شوند چراکه برای شتاب گیری مجبور به نگه داشتن دور پیشرانه در محدوده بالا خواهد بود. از طرف دیگر باید گفت گیربکس CVT ذاتاً برای رانندگی اسپرت ساخته نشده است. همچنین این نوع گیربکس‌ها هزینه‌های نگهداری و تعمیراتی بالایی دارند.
علائم خرابی گیربکس CVT
اگرچه گیربکس‌های CVT باعث راحتی راننده به ویژه در ترافیک‌های شهری می‌شوند اما این نوع گیربکس‌ها بدون مشکل نیستند و هر از گاهی می‌توانند مالک را راهی تعمیرگاه کنند؛ اما مالکان خودروهای اتوماتیک با توجه به چه نشانه‌هایی باید به یک مکانیک خبره مراجعه کنند؟ در ادامه علائم خرابی گیربکس CVT را خدمت شما عزیزان تقدیم میکنیم.
یکی از متداول‌ترین علائم وجود مشکل در چنین گیربکس‌هایی لرزش غیرعادی و نامتعارف گیربکس خواهد بود. همچنین وجود صدایی شبیه ناله یا کوبش در گیربکس به ویژه در حالت خلاص می‌تواند خبر از وجود مشکل در گیربکس دهد. مواردی همچون وجود بوی سوختگی به ویژه بوی روغن، نشتی روغن گیربکس و کاهش میزان آن در گیربکس، عدم حرکت خودرو در حالت D یا R، لرزش شدید در زمان شروع به حرکت، صداهای غیرعادی در بخش پیشرانه و گیربکس و همچنین از جا درآمدن دنده جزو دیگر علائم خرابی گیربکس CVT خواهند بود. بدیهی است با مشاهده هریک از این علائم باید در سریع‌ترین زمان ممکن به نمایندگی مجاز یا مکانیک خبره مراجعه کرد. توجه داشته باشید که کارشناسان آشنا با گیربکس‌های CVT در کشور ما خیلی زیاد نیستند و حتماً باید در زمان مراجعه از کیفیت کار آن‌ها اطمینان حاصل نمود.
عمر مفید گیربکس CVT
عمر مفید گیربکس CVT به عوامل مختلفی همچون نوع خودرو، شرایط رانندگی، رعایت نحوه استفاده، تعمیر و نگهداری و… بستگی دارد. البته در صورت استفاده صحیح و رعایت نکات نگهداری، این نوع گیربکس‌ها معمولاً تا ۲۰۰ هزار کیلومتر نیز بدون مشکل خاصی کار خواهند کرد. بااین‌حال، برخی مدل‌ها ممکن است طول عمر کمتری داشته باشند. همچنین، در صورت تعمیر و نگهداری مناسب، ممکن است عمر مفید گیربکس CVT افزایش یابد. در واقع با کارکرد بالاتر خودرو حتماً می‌بایست نسبت به بررسی بخش‌های گوناگون گیربکس و رفع ایرادات احتمالی اقدام کرد.
البته با رعایت برخی موارد ساده می‌توان عمر مفید این نوع گیربکس‌ها را افزایش داد. برای مثال در زمان رسیدن به چراغ‌قرمز اگر زمان توقف شما کمتر از ۲ یا ۳ دقیقه باشد بهتر است بجای خلاص کردن خودرو همچنان گیربکس را در حالت D نگه دارید اما اگر زمان توقف بیشتر باشد بهتر است حالت N را انتخاب کنید. به هیچ عنوان در زمان حرکت نباید حالت دنده را تغییر دهید. علاوه بر این نباید به گیربکس CVT فشار زیادی وارد آورید و بهتر است در سربالایی‌ها از حالت دستی استفاده کنید تا دور پیشرانه خیلی بالا نرود. با رعایت این موارد می‌توانید خرابی گیربکس CVT را به حداقل برسانید.
شتاب گیری با گیربکس CVT
همان‌طور که گفته شد عملکرد این نوع گیربکس‌ها با انواع مرسوم متفاوت است. در گیربکس‌های CVT خبری از تعویض دنده‌ای که در گیربکس‌های سنتی می‌بینیم نیست و بنابراین شتاب گیری خودروهای مجهز به این نوع گیربکس‌ها به‌صورت خطی و تقریباً یکنواخت خواهد بود. درصورتی‌که خواهان رانندگی اسپرت تر باشید گیربکس CVT دور پیشرانه را تا حد ممکن بالا نگه خواهد داشت که این امر می‌تواند تأثیر منفی روی عمر مفید گیربکس و پیشرانه داشته باشد و البته صدای زیادی نیز وارد کابین شود. اگر به دنبال تجربه رانندگی اسپرت تر هستید بهتر است به سراغ گیربکس‌های دوکلاچه بروید.
علت تقه زدن گیربکس CVT
گاهی اوقات گیربکس‌های موردبحث حالتی شبیه تقه و ضربه زدن خواهند داشت که از جمله دلایل آن می‌توان به وجود مشکلاتی در شیر رادیاتور گیربکس، کیفیت پایین روغن گیربکس، وجود مشکل در پولی‌ها و قطعات داخلی و… اشاره کرد.
